«Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրում բնագիտություն դասընթացը դասավանդվում է հիմքում ունենալով՝
-հեղինակ ուսուցչի մշակած ծրագիրը
-սովորողի անհատական պլանը
-կրթահամալիրի ուսումնական օրացույցը
-կրթահամալիրային ստուգատեսները, ճամբարները, ամենամյա բնատեխնիկական ստուգատեսը, Էկոտուրը, Շրջակա միջավայրի պահպանման օրը, Երկրի օրը
Հեղինակային բնագիտությունը «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրում
Բնագիտության ուսուցումը կազմակերպվում է բնագիտական, բնապահպանական, բույսերի և կենդանիների խնամքի նախագծերի ձևով, ուսումնական ագարակում, լաբորատոր պայմաններում, փորձի հիման վրա:
Հեղինակային բնագիտությունը կրտսեր դպրոցում
- Նախակրթարանում (2-4 տարեկաններ)
- 5-6 տարեկաններ
- 1-3-րդ դադարան
- 4-5-րդ դասարան
«Բնագիտություն» առարկայի ուսուցման նպատակը.
- 4-5-րդ դասարաններում բնության մեջ մարմինների և երևույթների վերաբերյալ
պարզագույն (հիմնականում զգայական մակարդակի), բայց համակարգված
գիտելիքների ստացումն է, նոր կարողությունների և հմտությունների զարգացումը: - Պարտիզպան-սովորողի ձևավորում:
- Կենդանասեր-բուսաբան-բուսասեր սովորողի ձևավորում:
- Բնապահպան սովորողի ձևավորում (ջրի, էներգիայի խնայում տանը և դպրոցում, պոլիէթիլենային տոպրակների բացառում՝ օգտագործում ենք բազմամյա կտորից տոպրակներ)
- Բնության մեջ արագ կողմնորոշվելու հմտությունների ձևավորում (հորիզոնի կողմեր՝ կողմնացույցով և առանց կողմնացույցի):
Այս դասընթացն առավել կարևոր է որպես նախապատրաստություն բնագիտության մեթոդի
հետ ծանոթացման և միջին ու ավագ դպրոցներում բնագիտական առարկաների
ինքնուրույն ուսումնասիրության համար: Բնագիտական փորձերի միջոցով սովորողը կենտրոնացնում է իր ուշադրությունը այս կամ այն երևույթի վրա, ձևավորում հարցեր տալու սովորություն, բնության և բնական երևույթների նկատմամբ ուշադրություն, փորձարարական և բնապահպանական աշխատանքի նախնական հմտություններ, պարտիզպանական և երկրագործական աշխատանքներ։ Բնագիտական աշխատանքի արդյունքում զարգանում են սովորողի ուսումնական ընդհանուր կարողությունները, հմտությունները՝ տրամաբանություն, հետևողականություն, զարգանում է նրա աշխատասիրությունը,
համառությունը, հետևողականությունը, ինքնուրույնությունը, վերլուծելու, համագործակցային ունակությունները, ինքնուրույն «հայտնագործություններ» կատարելու ձգտումը: Փորձերը կատարվում են լաբորատոր սարքերով, անհրաժեշտության դեպքում ինքնուրույն սարքեր են պատրաստվում, սովորողի ընտանեկան դպրոցի լաբորատորիայի ստեղծում։
Սովորողը ըստ իր ընդունակությունների զարգացնում է իր կարողությունները և հմտությունները:
Սովորողը ծանոթանում է նաև բնապահպանական խնդիրների, շրջակա միջավայրի պահպանման անհրաժեշտության, մարդ-բնություն փոխհարաբերության, էներգիայի և ռեսուրսների խնայողաբար օգտագործմանը:
Կրթահամալիրում գործում է նաև հեռավար-առցանց ուսուցում։
Բնագիտություն առարկան կարելի է բաժանել հետևյալ ենթաբաժինների՝
- Էկոլոգիա – ընդհանուր ծանոթացում էկոլոգիա գիտության հետ
- Ֆիզիկական աշխարհագրություն — ծանոթացում աշխարհագրական օբյեկտների հետ
- Կենսաբանություն — բույսերի, կենդանիների խնամք
- Աստղագիտություն
- Պարտիզպանական շուրջտարյա աշխատանքներ
- Երկրագործություն
- Բնապահպանություն — շրջակա միջավայրի բարեկարգում, խնամում, պահպանում
- Արտադրական ուսուցում — մառան, գինետուն
4-5-րդ դասարանն ավարտող սովորողը պետք է կարողանա
Դիտել և նկարագրել երևույթը,
երևույթի վերաբերյալ կատարել հարցադրումներ,
երևույթների դիտումների արդյունքների բացատրության համար ինքնուրույն հիպոթեզներ առաջադրել,
հիմնական ֆիզիկական մեծությունները (երկարություն, մակերես, զանգված, ժամանակ, ջերմաստիճան և այլն) չափել, իմանալ դրանց չափման միավորները և նրանց միջև եղած կապերը,
փորձի արդյունքներն իր գիտելիքների և կարողությունների սահմանում
ներկայացնել,
պատկերացում կազմի ֆիզիկական քարտեզի և հատակագծի մասին (անցնելիք ուղու քարտեզագրում, դասարանի, բակի, թաղամասի, տուն-դպրոց հատակագծի կազմում)
փորձեր կատարելու պարզագույն հմտություններ
փորձերից համապատասխան եզրակացություններ անելու հմտություններ
Տարին 3-4 նախագիծ ներկայացնի՝ անհատական կամ խմբային
Ինքնուրույն խնամի իր բույսն ու կենդանին
Ուսումնական միջավայր.
Քանի որ բնագիտություն առարկայի ուսումնասիրման մի մասն են կազմում լաբորատոր փորձերն անհրաժեշտ է.
• կահավորված լաբորատորիա, որտեղ սովորողները կկարողանան
փորձեր կատարել,
• թվային ֆոտոխցիկ,
• տեսախցիկ,
• էլեկտրոնային ռեսուրս
• բնագիտական և գիտահանրամատչելի գրականություն, բնագիտական -ընթերցարան
Ուսումնական միջավայր է ջերմոց-լաբորատորիան, կրթահամալիրի կայքը և ենթակայքերը, բակը, բնությունը, աստղացուցարանը, ուսումնական ագարակը:
Իմ անհատական բլոգի բնագիտական ընթերցարանները՝ 4-րդ դասարան և 5-րդ դասարան: :
Թեմաները ըստ չափորոշիչների
Թեման ուսումնասիրում ենք նախագծի տեսքով, որն էլ ավելի է թույլ տալիս ընդլայնելու սովորողների մտահորիզոնը, ստեղծագործելու ունակությունը, ինչպես նաև ավելի լայն շերտերով ուսումնասիրել տվյալ թեմաները: Բացի ներքոհիշյալ նախագծային թեմաներից կարող են լինել նախագծեր, որոնք կառաջարկվեն սովորողների կողմից, հաշվի առնելով նրանց հետաքրքրությունը և մեր հեղինակային մանկավարժության մոբիլ լինելը։
Դրանք կարելի է նախատեսել կիսամյակում՝ 1-2 նախագիծ:
Բնագիտության առարկայի կարևոր բաղադրիչ է պարտիզպան-սովորողի ձևավորումը: Բնագիտության դասաժամի ընթացքում 5-6 սովորող պարտիզպանական գործունեությամբ է զբաղվում, որն էլ գրանցվում է էլ.մատյանի պարտիզպան բաժնում:
4-րդ դասարան
— Տիեզերք: Արեգակնային համակարգ
— Երկիր մոլորակ. Մայրցամաքներ և օվկիանոսներ
— Բնակավայրի հատակագծի կազմում
— Չափեր և չափումներ
— Ես և իմ մարմինը. առողջ ապրելակերպ, խնամք, հիգիենա
— Շրջակա միջավայրի խնամք. բույսեր և կենդանիներ
5-րդ դասարան
— Մարմիններ և նյութեր
-Չափեր և չափումներ
— Երկիր մոլորակի կառուցվածքը, ոլորտները և դրանց փոխադարձ կապերը՝ -Երկրի ներքին կառուցվածքը, Երկիրը կազմող ապարները, օգտակար հանածոները -ՀՀ բնական ռեսուրսները, օգտակար հանածոները, ՀՀ-ում հանդիպող ապարների տեսակները
-Մակերևույթի ձևեր
-Բնական աղետներ՝ հրաբուխ, ջրհեղեղ, երկրաշարժ, սողանք և այլն: Անվտանգության կանոնները բնական աղետների ժամանակ
-Երկրի ջրային թաղանթը, ջրի նշանակությունը, հատկությունները, ջրի շրջապտույտը բնության մեջ
-Համաշխարհային օվկիանոս՝ օվկիանոսներ, ծովեր, լճեր, ստորգետնյա և մթնոլորտային ջրեր
-Ջրի հիմնախնդիրը Երկիր մոլորակի վրա
-Մթնոլորտ, դրա սահմանները, կառուցվածքը
-Մթնոլորտի խոնավությունը. մառախուղ, ամպեր, մթնոլորտային տեղումների առաջացումը
-Քամի, քամու առաջացումը, քամիների տեսակները
-Մթնոլորտային ճնշում
-Եղանակ, դրա փոփոխությունը
-Մթնոլորտի աղտոտվածության հիմնախնդիրը
Սովորողի ուսումնական գործունեության ձևերը. դրանց հիմնական
բովանդակությունը, կազմակերպումը
Ծրագիրը հիմնվում է դիտարկումների, փորձերի, հետազոտությունների, ինքնուրույն ուսումնասիրությունների, եզրահանգումների, նոր խնդիրների առաջադրման վրա, պարբերաբար այց ուսումնական ագարակ, համատեղ նախագծեր, շուրջտարյա պարտիզպանական աշխատանքներ, մասնակցությունը ամենամսյա բնագիտական ֆլեշմոբների և էկոտուրին: Սովորողը ուսուցչի օգնությամբ կամ առանց նրա, յուրացնում է տեսական նյութերը՝ օգտագործելով ՏՀՏ միջոցներ, կատարում է փորձեր, մասնակցում է ուսումնական ճամփորդություններին: Առարկան ավելի բովանդակալից դարձնելու նպատակով ուսումնառությունը ուղեկցվում է համապատասխան թեմաների կինոդիտումներով, աստղացուցարան, թանգարաններ և ցուցահանդեսներ այցելելություններով, հայրենագիտական- բնագիտական ճամփորդություններով:
5.Գնահատումը
Սովորողները գնահատվում են բլոգում հրապարակած իրենք բնագիտական նախագծային աշխատանքների, հետազոտությունների հիման վրա, ինչպես նաև հաշվի է առնվում պարտիզպանական գործունեությունը, ամենամսյա բնագիտական ֆլեշմոբի մասնակցությունը, խրախուսվում է սովորողի մասնակցությունը ամենամյա բնագիտատեխնիկական ստուգատեսին և էկոտուրին, հայրենագիտական-բնապահպանական արշավներին և ճամբարներին:
Սովորողը պետք է ունենա անհատական ուսումնական բլոգ համապատասխան առարկայական բաժիններով, որի միջոցով էլ ամփոփում ենք կիսամյակը, տարին:
Գնահատումը կատարվում է սովորողի գործունեության հրապարակված արդյունքներով (ուսումնական ֆլեշմոբերի, ստուգատեսների, ճամբարների, ճամփորդությունների մասնակցություն)։
Ուսումնառության կարգեր
- Սովորողն պետք է ունենա ուսումնական բլոգ, որում սահմանված կարգով արտացոլվում է նրա ուսումնական գործունեությունը։
- Սովորողի ուսումնական առաջադիմությունը, գործունեության արդյունքները, ճամբարներին, ճամփորդություններին, ստուգատեսներին, ֆլեշմոբերին, նախագծերին մասնակցությունը, սովորողի մասին անհրաժեշտ այլ տեղեկություններ սահմանված կարգով էլեկտրոնային գրանցում են ստանում:
- Շրջապատի, նյութական միջավայրի բարելավման, ուսումնական-հասարակական (քաղաքացիական կրթության) նախագծերն իրականացվում են սահմանված կարգով:
- Ուսուցումը կազմակերպվում է ուսուցողական թվային միջոցներ կիրառելով: Դասավանդողը և սովորողը դպրոց են գալիս սահմանված տեխնիկական պայմաններին բավարարող անհատական նեթբուք-նոթբուքով կամ պլանշետով, տանն ունեն համացանց: Ծրագիրը դպրոցում ապահովում է անլար համացանցից, համակարգչից, ձայնագրիչից, ֆոտոխցիկից ուսումնական նպատակներով անարգել օգտվելու հնարավորություն:
- Բնագիտության ուսուցումը կազմակերպվում է լաբորատոր պայմաններում, փորձի հիման վրա, բնագիտական, բնապահպանական, բույսերի և կենդանիների խնամքի նախագծերի ձևով:
2022-2023 ուս. տարվա բնագիտության առարկայի կազմակերպում
Բնագիտություն առարկան դասավանդվելու է մոդուլներով՝ պարտիզապուրակային, ջերմոց լաբորատորիա, աստղացուցարան, ուսումնական ագարակ:
Բնագիտության դասաժամին հատկացված երկու ժամը դասացուցակում:
Կիսամյակը երկու անգամ յուրաքանչյուր դասարան այցելում է ուսումնական ագարակ (սովորողների խումբը բաժանվում է խմբերի Էդմոնի, կազմակերպչի, բնագետ-ուսուցչի և կատարում նախատեսված աշխատանքները հատուկ արտահագուստով):
Սովորողի բնագիտական գործունեությունը գրանցվում է հատուկ էլ. գրանցամատյանում:
Մշակողներ՝ Իվետա Ջանազյան, Շուշան Ալեքսանյան, Անժելա Բլեյան։
Անժելա Բլեյան 